Kiedy rozbój jest zbrodnią?

Przepisy kodeksu karnego dzielą przestępstwa na zbrodnie i występki. Zbrodnią jest czyn, za który grozi kara pozbawienia wolności na czas nie krótszy niż trzy lata. Nadto – zbrodnia wymaga umyślności, nie można popełnić jej nieumyślnie. Rozróżnienie to ma istotne znaczenie w procesie. Sprawca zbrodni musi liczyć się z zagrożeniem znacznie surowszą karą, znacznie częściej w takich sprawach stosuje się tymczasowe aresztowanie, zaś skazanie za zbrodnię jest dla skazanego znacznie bardziej stygmatyzujące niż skazanie za występek.

Za rozbój w typie podstawowym polegający na kradzieży z użyciem przemocy wobec osoby lub groźby natychmiastowego użycia takiej przemocy, bądź też przy doprowadzeniu człowieka do stanu nieprzytomności lub bezbronności – przepisy przewidują karę pozbawienia wolności w wymiarze od lat dwóch do dwunastu. W drugim jednak paragrafie art. 280 kodeksu karnego, w którym uregulowana została odpowiedzialność za rozbój, przepisy przewidują odpowiedzialność surowszą dla sprawcy, który dopuszcza się rozboju w szczególnych warunkach.

Odróżniającą te dwa typy cechą czyli znamieniem typu kwalifikowanego przestępstwa jest sposób działania sprawcy. Sprawca rozboju popełnia czyn w typie kwalifikowanym, gdy posługuje się bronią palną, nożem, innym podobnie niebezpiecznym przedmiotem lub środkiem obezwładniającym bądź działa w inny bezpośrednio zagrażający życiu sposób. Przepis ten znajduje zastosowanie również w sytuacji, gdy sprawca współdziała z inną osobą posługującą się takim narzędziem, sposobem lub środkiem.

Za podobnie niebezpieczny przedmiot uważa się przedmiot, którego użycie zagraża śmiercią lub uszczerbkiem na zdrowiu człowieka. W orzecznictwie sądów powszechnych wśród tego rodzaju przedmiotów wymienia się między innymi garnek, butelkę, substancje żrące, prąd elektryczny, gruby kij, łańcuch, kastet, łom, a nawet samochód, którym sprawca najechałby lub potrącił pokrzywdzonego.