Przestępstwo z art. 149 k.k. zasługuje na szczególną uwagę z kilku względów. Po pierwsze, zwrot: „kto zabija człowieka” nie objął swym zakresem matki, która pozbawia życia swoje dziecko w określonych ustawą okolicznościach. Czyn matki nie został zakwalifikowany jako zabójstwo i stanowi oddzielną jednostkę redakcyjną. Drugą istotną sprawą, w obrębie poruszanego zagadnienia, pozwalające zaliczyć ten czyn jako występek a nie zbrodnie, jest zagrożenie karą: od 3 miesięcy do 5 lat pozbawienia wolności. Kolejno, sprawcą przestępstwa z art. 149 k.k. może być tylko matka dziecka w okresie porodowym i w związku z jego przebiegiem. Potraktowanie dzieciobójstwa jako przestępstwa indywidualnego w praktyce powoduje pewną dysharmonię równości prawa wobec sprawców tożsamych przestępstw. Dla przykładu, w sytuacji, kiedy mąż kobiety pomógł utopić , a następnie poćwiartować ciało syna (dziecka)może spędzić w więzieniu 12 i więcej lat (odpowiadałby z art. 148§2 k.k. – zabójstwo kwalifikowane, ewentualnie z art. 148§1 k.k. – odpowiadając za zabójstwo – zostać pozbawiony wolności na min. 8 lat. Jeżeli wystąpiły okoliczności łagodzące (okres porodowy i związek przyczynowy stanu psychicznego kobiety z przeżyciami związanymi z porodem) matce chłopca grozi co najwyżej 5 lat pozbawienia wolności.
Okres porodowy nie jest dokładnie określony w przepisach prawnych. Przyjmuję się, że trwa on od momentu, w którym dziecko odłącza się od organizmu matki (niektórzy przyjmują, że początek tego okresu stanowi pierwszy oddech dziecka) do 8 dnia po porodzie. Przyjęta granica krańcowa jest umowna i stanowi kompromis psychologów, lekarzy i pediatrów w kwestii czasu trwania tzw. szoku porodowego. Stan psychiczny kobiety wzburzony silnym przeżyciem poniekąd niweluje odpowiedzialność, choć wydaje się to karygodne i niezasadne w obliczu śmierci niewinnego i bezbronnego dziecka. Aby czyn matki wypełnił wszystkie znamiona przestępstwa wskazanego w art. 149 k.k. musi zostać popełniony w okresie porodu i pod wpływem jego przebiegu. Zamiar dzieciobójstwa pod wpływem porodu (…) jest wynikiem zespołu czynników psychofizycznych, psychologicznych i społecznych związanych zarówno z porodem, jak i sytuacją życiową matki”. Dzieciobójstwo może być dokonane z przyczyn patologicznych: komplikacji porodowych (np. rzucawka porodowa), epilepsji, choroby psychicznej, np. schizofrenii, psychozy maniakalno-depresyjnej, innych trwałych następstw doznanych wcześniej urazów czaszkowo-mózgowych itp., które kwalifikują się do oceny według kryteriów określonych art. 31 k.k. (§1 niepoczytalność, §2 niepoczytalność ograniczona). Analizując wpływ przebiegu porodu, należy brać pod uwagę także troskę matki o przyszłość dziecka, jej rozterki rodzinne, czynniki związane z sytuacją społeczną i materialną rodzącej. Do tej grupy czynników należą wypadki lęku przed hańbą, lęku przed gniewem lub wręcz prześladowaniem ze strony rodziny, lęku przed utratą pracy czy wreszcie lęku przed niemożnością wyżywienia dziecka. Powyższe okoliczności potwierdzają słuszność rozdziału przestępstw artykułów 148 i 149 k.k. Niemniej jednak, odrębne stanowisko w sprawie zostało zaprezentowane przez A. Zoll w 4. wydaniu komentarza do Kodeksu karnego, Część szczególna, tom II, Warszawa 2013. Profesor stwierdza, że: „ Przeżycie związane z przebiegiem porodu, jako okoliczność prowadząca do uprzywilejowanej kwalifikacji zabójstwa dziecka z art. 149, wymaga stwierdzenia specyficznego, odbiegającego od normy, przebiegu porodu lub specyficznej lub odbiegającej od normy wrażliwości kobiety na przebieg porodu”. W praktyce sądowej kwalifikacja czynu zależy od szczegółowej analizy sytuacji stanu zdrowia psychicznego kobiety, zbadania jej sytuacji społeczno-ekonomicznej oraz czynników zewnętrznych oddziałujących na jej stan emocjonalny w chwili odjęcia decyzji.
